İRAN PARASI İLE TANIŞALIM

İran' da  zorluk çekmediğim şeylerden birisi de para konusu oldu. İran'nın resmi para birimi İran Riyali. 1 TL yaklaşık 10,000 İran Riyali (yanlış okumadınız) yapıyor. Bizim devalüasyon öncesi paramız gibi bol sıfırlı paralar kullanılıyor. Bizlerden daha zor olan kısım ise İran'da kredi kartı kullanımının mevcut olmaması.

İran üzerinde uygulanan ekonomik ambargo nedeniyle cebimizde para yerine taşıdığımız hiçbir kart burada geçmiyor. Visa ve  Master Card sistemleri yerel bankalarda da geçerli değil. İran bankaları hükümetin sıkı koruması altında ve faizle işlem yapıldığı nedeni ile bu gibi uygulamalara karşılar. Yalnız bu sizlerde yanlış bir kanıya da neden olmasın.

Hepimizin gözünün aşina olduğu uluslararası bankaları görmesek de İran caddelerinde  bizlerde olduğu gibi banka şubeleri mevcut. Tabi hepsi yerel. Hemen hepsinde de bizim Parakart-BankKart vs diye adlandırdığımız debit kart uygulaması var. Yani cebinizde tonlarca nakit taşımadan da yaşayabilmek mümkün. Gerçi arka cebinden parmağım kalınlıkta nakit dolu cüzdan taşan adamlar görmedim de değil. İlk anda bu görüntü şok yaşatsa da hesaplayınca benim cüzdanımdaki 200-300 TL ' ye denk geldiğini fark ettim ve şoku hızla üzerimden attım.

Uluslararası banka olarak ( Para transferi yapılacaksa ) benim bildiğim sadece Halk Bank  ve bir İran bankası olan Bank Mellat var. Fakat bu transferler çok sıkı denetim ve engellere tabii. Kişisel olarak isme havale yapılabiliyor. Küçük işletmeler de buradan para transferi yapabiliyormuş. Büyük paralar ise benim bilgimi aşıyor. O kısmı başkasından öğreniniz ;)

Gelelim bu paranın Tahran' daki alım gücüne ;

90,000,000 Riyale ( Yaklaşık 3,000 USD/9,000 TL ) çok güzel bir semtte çok güzel bir dayalı-döşeli evde kiracı olabilirsiniz. 40-50 TL ( 400,000-500,000 Riyal ) arasında çok güzel bir mekanda güzel bir yemek yiyebilirsiniz. Daha mütevazi ve yerel yerlerde bunu 10-20 TL aralığında yapabilirsiniz. Yaşadıkça alım gücü hakkında daha fazla bilgi edinip hepsini sizlerle paylaşacağım.

DİKKAT: Yerel halk kendi fiyatlandırmasında Riyal değil "Toman" (ya da Tümen) kullanıyor bu da fazlasıyla kafa karıştırıyor. Herhangi bir ürün alırken Toman mı - Riyal mi diye özellikle sorun. Toman'a  basitçe ; Riyalin bir sıfır atılmış hali diyebiliriz. Her ne kadar hayatı kolaylaştırmak için bu uygulamaya gidilmiş olsa da enflasyon hızına ayak uyduramamışlar maalesef. Yakın zamanda Riyal'den birkaç sıfır atılacağına dair duyumlar da aldım. Bakalım doğru çıkacak mı?